Sinds de laatste renovatie twintig jaar geleden is de artistieke werking van Beursschouwburg aanzienlijk gegroeid en uitgebreid. Er worden nieuwe disciplines beoefend zoals beeldende kunst en film, en het Beurscafé is niet langer enkel een ontmoetingsplek: het fungeert ook als uitvalsbasis voor het discursief programma met gesprekken, lezingen, debatten en rondetafels. Het intensieve gebruik van het gebouw liet echter zijn sporen na. Veel technische installaties zijn dringend aan vervanging toe. Tegelijkertijd zijn de noden op vlak van energie en duurzaamheid scherpgesteld door de energiecrisis. Beursschouwburg wil deze kans aangrijpen om het gebouw toekomstbestendig te maken. De ambitie is om Beursschouwburg fundamenteel te verduurzamen en te evolueren naar een gebouw dat niet langer afhankelijk is van fossiele brandstoffen. Dit voornemen is volledig in overeenstemming met de klimaatdoelstellingen van de Vlaamse overheid om tegen ten laatste 2045 alle publieke gebouwen koolstofneutraal te maken.

Mede onder begeleiding van de Vlaamse en Brusselse Bouwmeesters werd in 2018 een haalbaarheidsstudie uitgevoerd door De Smet Vermeulen architecten. Hierop verderbouwend werden in 2022 aanvullende aspecten bestudeerd door een ontwerpteam gecoördineerd door Hasa architecten. Deze studies vormen het kader voor het programma van eisen en de bijbehorende budgettering van deze opdracht.

Bovendien heeft ook de maatschappelijke en stedelijke context waarbinnen Beursschouwburg opereert, een enorme evolutie doorgemaakt. Met de aanleg van de voetgangerszone en de renovatie van het Beursgebouw verderop is een bijzonder momentum ontstaan om de verankering van Beursschouwburg in de buurt te consolideren. In deze nieuwe stedelijke omgeving ziet Beursschouwburg zowel uitdagingen als kansen. Het huis wil zijn grootstedelijke en urbane karakter nog meer benadrukken door het gebouw en de stad met elkaar te laten samenvloeien en de drempels te verlagen voor (nieuw) publiek. Beursschouwburg wil een ‘derde plek’ zijn waar mensen niet enkel komen voor een specifieke voorstelling of activiteit, maar onomwonden kunnen genieten van samenzijn. Publieksverbreding en toegankelijkheid zijn hierbij sleutelwoorden, zonder afbreuk te doen aan de unieke identiteit van Beursschouwburg als vrijhaven voor experimentele, absurde en niche kunstvormen. Een extra uitdaging zal zijn om zich als open kunstenhuis te blijven profileren in een omgeving die steeds meer door commerciële spelers wordt beheerst.

De verbouwingsplannen zijn erop gericht om maximale flexibiliteit te bieden zodat de ruimtes kunnen worden aangepast aan de verschillende behoeften van kunstenaars en publiek. Een onmiskenbare kracht van het huis is dat het door haar openheid en wendbaarheid steeds de tijdgeest weet te vatten en snel kan schakelen. De verbouwing moet die openheid en flexibiliteit blijven garanderen.