De zone van het Kanaal, een strategisch gebied voor het Brussels Hoofdstedelijk gewest, is volop in transitie. In 2012 werd daarom de Franse architect, stedenbouwkundige en landschapsontwerper Alexandre Chemetoff, na een Europese wedstrijd, aangesteld om een masterplan op te maken voor het gehele territorium van het kanaal. De doelstellingen van dit plan kunnen als volgt samengevat worden:
• De economische activiteiten behouden in de stad, wonen en werken dichter bij elkaar brengen;
• Woningen bouwen om te beantwoorden aan de bevolkingsgroei en aan de behoeften van alle types huishoudens;
• Aangename ontmoetingsplaatsen creëren in de openbare ruimte, door de as van het kanaal, de opengelegde Zenne en de bruggen over het kanaal te benutten als verbindende elementen tussen de wijken;
• De voorwaarden creëren voor een open stad (met verschillende functies en bevolkingsgroepen) in een gebied dat wordt gekenschetst als de aankomstplaats voor nieuwkomers in het Brussels Gewest.
Het is op basis hiervan dat de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 2015 de werking van het Kanaalplan in het leven heeft geroepen, waarbij de bouwmeester van het Gewest de trekker van deze visie ‘Kanaalplan’ is. Vandaag is het dan ook de bijzondere uitdaging om de doelstellingen geformuleerd door Chemetoff te concretiseren. Deze kunnen als volgt geformuleerd worden:
• Het creëren en bevorderen van een mix van functies met stedelijke vormen en programma’s die het naast elkaar bestaan van deze functies mogelijk maken;
• Het grondgebruik rationaliseren en streven naar een intensief gebruik van de oppervlakte;
• Vertrekken vanuit de openbare ruimte om de stad vorm te geven.
De regering geeft zichzelf tien jaar om haar ambities voor het kanaalgebied te verwezenlijken. Om het potentieel van dit gebied te ontginnen heeft de regering een operationele perimeter van 700 hectare gedefinieerd, waarvan 300 hectare in overheidsbezit. Er is een speciaal team aangesteld, waarin een aantal Brusselse overheidsinstanties verenigd zijn. Dit team werkt volgens een originele methode op basis van co-constructie en projectstedenbouw. Het bestaat uit:
• De bouwmeester, die garant staat voor de algemene visie van het Kanaalplan en zijn adviserende taak uitoefent om een hoge architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit te garanderen;
• Het research by design team van de bouwmeester, dat de ambities van het Kanaalplan onderzoekt via het ontwerp en bijdraagt aan de evolutie van projectplannen;
• perspective.brussels, het Brussels Planningsbureau, dat de planning, de uitwerking en de opvolging van het reglementair kader op zich neemt;
• Een team Kanaalplan van urban.brussels, dat alle gewestelijke bouwaanvragen in de perimeter van het Kanaalplan behandelt voor de indiening van de dossiers en tot aan de aflevering van de stedenbouwkundige vergunning;
• Een team projectleiders van de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (MSI), die verantwoordelijk is voor de operationele uitvoering van het Kanaalplan. De operationele perimeter van het Kanaalplan is een van de interventiegebieden van de MSI, waarin de maatschappij een een beperkt grondbeleid kan voeren. De MSI heeft daar enerzijds een coördinerende rol en anderzijds, in sommige gevallen, een operationele rol.
Het Kanaalplan is een collectief project. De gemeenten en alle betrokken gewestelijke diensten dragen bij aan de totstandkoming van alle projecten.
Meer informatie over het Kanaalplan >>> www.canal.brussels