WHO WE ARE
Ontdek hier de geschiedenis van de bouwmeesterfunctie en de samenstelling van team BMA.
BOUWMEESTER MAÎTRE ARCHITECTE
De functie van bouwmeester vindt zijn oorsprong in Nederland, met de “Rijksbouwmeester”. Deze functie bestaat al sinds de 19e eeuw en de opdracht was hoofdzakelijk beperkt tot die projecten waarvan de Nederlandse staat de opdrachtgever is.
In België verscheen de eerste bouwmeester in Vlaanderen in 1999. In België is de opdracht veel ruimer geworden dan die van de Nederlandse inspiratiebron, aangezien een bouwmeester verantwoordelijk is voor de ondersteuning van de overheid in haar voorbeeldrol en voor de bevordering van een architectuurcultuur door middel van wedstrijden, prijzen en pilootprojecten.
In 2000 heeft Antwerpen een Stadsbouwmeester ingevoerd om op stadsniveau de stedelijke ontwikkeling te omkaderen. In Brussel werd in 2009 de eerste bouwmeester aangesteld. Charleroi volgde in 2013 en Gent in 2017. In Wallonië bestaat er sinds 2003 binnen de Fédération Wallonie Bruxelles een cel architectuur, die als taak heeft om het opdrachtgeverschap te ondersteunen en de architectuur te promoten.
Brussel
In 2009 heeft de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een bouwmeester ingevoerd voor de begeleiding van overheidsopdrachten met het oog op het verzekeren van architecturale en landschappelijke kwaliteit. Als eerste bouwmeester maitre architecte is Olivier Bastin benoemd geweest voor een periode van vijf jaar. Deze vijf jaar lieten toe om de grondslagen te leggen van de werking van BMA, waarbij de aandacht hoofdzakelijk uitging naar de wedstrijdprocedures voor de aanstelling van ontwerpers. Zo zijn de fundamenten van een goede overheidsopdracht geijkt, met name de drievoudige combinatie van een goed programma, een correcte procedure en een juist samengestelde jury vormt de vaste formule voor een doeltreffende aanbestedingsprocedure.
Kristiaan Borret neemt in 2015 de fakkel over. Met de resultaten van zijn voorganger onder de arm, gaat hij aan de slag onder het motto van “passage à l’acte“ en ontwikkelt hij verschillende tools die ook vandaag nog van kracht zijn. Het werkveld van BMA verruimt zich door een groter aantal wedstrijden, meer soorten procedures, opdrachtgevers en types opdrachten. Het optreden van BMA beperkt zich niet langer tot overheidsprojecten, maar betrekt ook privé projecten, een niet te miskennen aandeel in de Brusselse stadsontwikkeling. Er werden verschillende instrumenten ingevoerd, die ook nu nog worden toegepast: wedstrijden, ontwerpend onderzoek en de Kwaliteitskamer, die nu in de Projectvergadering is overgegaan.
Kristiaan Borret werd voor een tweede mandaat aangesteld dat hij begon met een visitatie, een externe bevraging over de werking van BMA. De opdracht van BMA is nog steeds gebaseerd op de instrumenten die tijdens het vorige mandaat zijn ontwikkeld, met een grotere openheid ten aanzien van de civil society en met constante aandacht in nieuwe projecten voor de klimaatverandering.
Na tien jaar aan het hoofd van de BMA — een mandaat dat twee keer verlengd tot eind augustus om de continuïteit van de functie te waarborgen — beëindigt Kristiaan Borret zijn rol als bouwmeester maître architecte. Vanaf midden december 2025 neemt Lisa De Visscher het roer over als nieuwe bouwmeester maître architecte van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, voor een mandaat van vijf jaar.
Gouvernance
De bouwmeester maitre architecte wordt aangesteld op basis van een overheidsopdracht voor een periode van 5 jaar. Hij werkt rechtstreeks in opdracht van de regering en bekleedt een onafhankelijke positie. De BMA is ondergebracht bij de dienst perspective.brussels en werkt transversaal samen met alle overheidsinstanties die een impact hebben op de stadsontwikkeling van Brussel, zowel op federaal, gemeentelijk als gewestelijk niveau. Op het niveau van het Brusselse Gewest is er regelmatige samenwerking met onder meer urban.brussels, perspective.brussels, Brussel Leefmilieu, Brussel Mobiliteit, BGHM, MSI, Citydev, CLTB, ….
ACTIVITEITENRAPPORT
VISITATIE
In zijn intentienota voor het huidige mandaat van bouwmeester maître architecte stelde Kristiaan Borret de organisatie van een ‘Visitatie’ voor. Deze term, die ontleend is aan de academische wereld, is opgevat als een collectieve reflectie op de functie van BMA. De ‘Visitatie’ heeft als doel om de functie in een ruimere context te situeren en om aanbevelingen voor de toekomstige werking naar voor te schuiven. Hieronder vindt u zowel het samenvattend verslag als de gedetailleerde versie.
TEAM
Lisa De Visscher
Ingenieur-architect, onderzoeker, criticus en meertalige culturele professional, Lisa De Visscher plaatst al sinds het begin de maatschappelijke verantwoordelijkheid van architectuur centraal in haar parcours. Met vijfentwintig jaar ervaring in onderwijs, onderzoek, publicatie en praktijk is zij een erkende figuur binnen de Belgische en Europese architectuurscène. Al meer dan vijftien jaar doceert zij aan de Universiteit van Luik, waar haar werk zich onder meer richt op herbestemming en hergebruik. Als hoofdredacteur van het tijdschrift A+ Architecture in Belgium gebruikte zij het tijdschrift bijna gedurende tien jaar als een platform voor reflectie over stedelijke, sociale en ecologische vraagstukken, en initieerde zij publieke debatten, tentoonstellingen en toonaangevende publicaties, evenals de Brussels Architecture Prize (2021). Daarnaast verwierf zij internationale ervaring als architect, onder meer bij Baumschlager Eberle en Neutelings Riedijk.
Lisa De Visscher
Bouwmeester maître architecte
info@bma.brussels
Julie Collet
Coördinatie en ontwerpend onderzoek
jcollet@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 73
Frederik Serroen
Coördinatie en wedstrijd
fserroen@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 84
Theodoor Brackx
Secretariaat
tbrackx@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 70
Lola Durt
Communicatieverantwoordelijke
ldurt@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 74
Jérôme Kockerols
Wedstrijd
jkockerols@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 89
Géraldine Lacasse Weber
Ontwerpend onderzoek
glacasse@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 70
Elsa Marchal
Wedstrijd
emarchal@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 94
Audrey Moulu
Wedstrijd
amoulu@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 77
Guénaëlle Navez
Wedstrijd
gnavez@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 83
Jean-Guy Pecher Chapeaux
Wedstrijd
jgpecher@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 81
Lydie Pirson
Wedstrijd
lpirson@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 82
Sietse Van Doorslaer
Ontwerpend onderzoek
svandoorslaer@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 96
Tine Vandepaer
Wedstrijd
tvandepaer@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 78
Jasmien Wouters
Ontwerpend onderzoek
jwouters@bma.brussels
+32 (0)2 435 43 79
Voormalige teamleden
Davide Cauciello
Tania Vandenbroucke
Malou Eude
Fabienne Lontie
Ann De Cannière
Sophie Gérard
Ben Dirickx
Maarten Dieryck
Colm Mac Aoidh
Simona Paplauskaite
Tony Van Nuffelen
Susanne Breuer
Stéphane Massagé
Tiffany Hernalsteen
Véronique Del Turco
Ariane Herman
Stagiairs
Carl Kvanta
Marek Lehiste
Lisa Léonard
Lorène Morenval
Lukáš Houser
Pelle Darras
Anas Moutaouakil
Julian Rickenbacher
Anne-Sophie Van Helder