WHAT WE DO
Hoe de kwaliteit van stadsontwikkeling bevorderen? BMA heeft hiervoor een reeks instrumenten ontwikkeld, met als belangrijkste de wedstrijden, het ontwerpend onderzoek, het advies en het label. Ze dienen in de eerste plaats om opdrachtgevers te begeleiden tijdens het volledige verloop van hun projecten, vanaf de prille definitie tot de uiteindelijke realisatie, maar ook om nieuwe ideeën voor stadsontwikkeling naar voren te brengen.
WEDSTRIJDEN
De ontwerpwedstrijd is het belangrijkste instrument van BMA. Wedstrijden brengen opdrachten voor architectuur, stedenbouw of publieke ruimte in alle openheid op de markt en stuwen de kwaliteit van de ontwerpen omhoog. Zowel publieke als private opdrachtgevers kunnen beroep doen op de ondersteuning door BMA voor een zo goed mogelijke wedstrijdprocedure.
10 punten van BMA voor een goede wedstrijd
We hebben onze minimum verwachtingen om een wedstrijd te begeleiden, vastgelegd in de vorm van 10 punten. Hier en daar is er enige marge mogelijk, maar wie een hedendaags ambitieniveau voor ogen heeft, kan niet tornen aan de essentie van de 10 punten. De 10 punten zijn uiteengezet in een volgorde die logischerwijs aan bod komt tijdens de voorbereiding van de opstart van een wedstrijd.
Elk van de 10 punten wordt eerst toegelicht door de achterliggende doelstellingen en redenen aan te geven. Daarna volgen de vaste aanbevelingen. Wanneer gewenst zijn er bijkomende aanbevelingen in de vorm van meer gedetailleerde uitwerking of cijfers.
WIL U EEN WEDSTRIJD ORGANISEREN?
ONTWERPEND ONDERZOEK
De tekening is de kern van ontwerpend onderzoek. Dit instrument, dat bij BMA sinds 2016 bestaat, komt zo vroeg mogelijk tussen in het ontwerpproces en draagt op een eigen manier bij aan de kwaliteit van projecten. Of het nu gaat om het helpen definiëren van de juiste vragen, de opmaak van het stedenbouwkundig kader voor een wedstrijd of het verbeteren en optimaliseren van projecten door alternatieven te tonen, ontwerpend onderzoek gebruikt het medium van de ontwerper om door middel van tekeningen, schetsen en beelden de discussie te voeden. Deze methode maakt het dus mogelijk om toe te spitsen op de concrete ruimtelijke impact van een project (volume, templates, programma, enz.) rekening houdend met de ruimtelijke context, met het oog op maximale kwaliteit en in samenwerking met alle betrokken actoren.
EEN STAD WORDT NIET IN EXCEL GEBOUWD
Ontwerpend onderzoek roept vaak allerlei fantasmen en vragen op. Daarom hebben we een publicatie gemaakt. Het doel is om het werk van de afgelopen jaren onder de aandacht te brengen en de meerwaarde van ontwerpend onderzoek te tonen. Het boekje richt zich niet alleen op het uitleggen van de methode, maar ook op het presenteren van de projecten zelf, door middel van 10 thema’s. Een rondetafel over de kwestie van ontwerpend onderzoek binnen de Brusselse overheid sluit de publicatie af. We zien in de methode van ontwerpend onderzoek bij BMA een blijk van de terugkeer van ontwerpkracht in het stedelijk beleid, met oog voor kwaliteit in plaats van louter kwantiteit. “Team Research by design. Een stad wordt niet in Excel gebouwd” is voor ons ook een gelegenheid om breder te kijken en vooruit te blikken.
ADVIES
Hoe vroeger de dialoog over de kwaliteit van een project op gang komt, hoe meer vruchten ze zal afwerpen. We sporen projectdragers aan om op tijd in gesprek te gaan over de ruimtelijke kwaliteit, bij voorkeur op een gezamenlijke manier waarbij alle bevoegde instanties aanwezig zijn. Zo winnen we tijd dankzij anticipatief overleg en een gecoördineerde werking.
ADVIES VOLGENS BWRO
Het besluit van het BWRO bepaalt in artikel 11/1 dat bij alle vergunningsaanvragen voor projecten met een totale vloeroppervlakte van meer dan 5000 m² een advies aan BMA moet worden aangevraagd om toe te voegen als onderdeel van het dossier van de vergunningsaanvraag.Het BWRO biedt de aanvragers tevens de mogelijkheid om op eigen initiatief een dialoog over de kwaliteit van een project aan te gaan door een projectvergadering te organiseren.
Een projectvergadering is bedoeld om de kwaliteit van projecten te stimuleren, zoveel mogelijk communicatie transparant en doeltreffend te bundelen, een professionele dialoog te organiseren tussen de architecten/opdrachtgevers en de overheid, en het advies van de verschillende instanties die het nauwst betrokken zijn bij de kwaliteitsbeoordeling te coördineren.
1. Hoe een BMA-advies aanvragen?
2. Is een BMA-advies vereist als onderdeel van uw vergunningsaanvraag?
3. In het geval van wijziging van een lopende vergunningsaanvraag of van een afgeleverde vergunning
4. Vergunningsaanvragen vrijgesteld van BMA-advies
Hiertoe moet de aanvrager elektronisch een aanvraag sturen met de informatie die noodzakelijk is om passend inzicht te krijgen in het project. We vragen om bij de adviesaanvraag de volgende stukken te voegen:
- Het formulier voor de aanvraag van een vergunning *
- Een verklarende nota over het project
- Alle plannen
- Relevante foto’s
De aanvraag en al deze documenten moeten worden verstuurd naar:
Sinds de invoering van online vergunningsaanvragen, via het platform “MyPermit”, kan het formulier van bijlage 1 pas worden gedownload nadat de vergunningsaanvraag is ingediend. Daarom mogen de belangrijkste gegevens uit dit formulier (contactgegevens van de aanvrager en de architect, projectadres, voorwerp en omschrijving van de aanvraag, totale bestaande en geplande vloeroppervlakten per bestemming …) afzonderlijk aan het dossier van de adviesaanvraag worden toegevoegd.
- Totale geplande vloeroppervlakte (volgens de definitie van het GBP) van 5000 m2 of minder: geen BMA-advies vereist
- Totale geplande vloeroppervlakte (volgens de definitie van het GBP) van meer dan 5000 m2: BMA-advies is vereist indien aangeduid met JA
| Nieuw bouwwerk | JA |
| Verbouwing | JA |
| Uitbreiding | JA, als de uitbreiding meer dan 5000 m² bedraagt |
| Sloop (gedeeltelijk) met heropbouw (gedeeltelijk) | JA, als het nieuwe bouwwerkgedeelte meer dan 5000 m² bedraagt |
De criteria zijn cumulatief, wat betekent dat de gedeelten van het nieuwe bouwwerk, van de verbouwing, van de uitbreiding en van de heropbouw na sloop bij elkaar moeten worden opgeteld. Als de totale som groter is dan 5000 m², is BMA-advies vereist.
| Artikelen 191, 177/1,126/1 (wijziging van de vergunningsaanvraag) en 175/12 (wijziging van de vergunningsaanvraag na effectenstudie) | JA, op verzoek van Urban als de oorspronkelijke vergunningsaanvraag onderworpen was aan het advies van BMA en als de wijzigingen substantieel zijn |
| Artikel 102/1 (wijziging) | JA, op verzoek van Urban als de oorspronkelijke vergunningsaanvraag onderworpen was aan het advies van BMA en als de wijzigingen substantieel zijn. JA, omdat na wijzigingen aan de vergunningsaanvraag de totale vloeroppervlakte meer dan 5000 m² bedraagt en daardoor voortaan valt onder geval 2 (zie hierboven). |
| Vergunning van beperkte duur | NEE |
| Vergunningsaanvraag vrijgesteld van tussenkomst van een architect | NEE |
| Sloop zonder heropbouw | NEE |
1. Hoe een BMA-advies aanvragen?
Hiertoe moet de aanvrager elektronisch een aanvraag sturen met de informatie die noodzakelijk is om passend inzicht te krijgen in het project. We vragen om bij de adviesaanvraag de volgende stukken te voegen:
- Het formulier voor de aanvraag van een vergunning *
- Een verklarende nota over het project
- Alle plannen
- Relevante foto’s
De aanvraag en al deze documenten moeten worden verstuurd naar:
Sinds de invoering van online vergunningsaanvragen, via het platform “MyPermit”, kan het formulier van bijlage 1 pas worden gedownload nadat de vergunningsaanvraag is ingediend. Daarom mogen de belangrijkste gegevens uit dit formulier (contactgegevens van de aanvrager en de architect, projectadres, voorwerp en omschrijving van de aanvraag, totale bestaande en geplande vloeroppervlakten per bestemming …) afzonderlijk aan het dossier van de adviesaanvraag worden toegevoegd.
2. Is een BMA-advies vereist als onderdeel van uw vergunningsaanvraag?
- Totale geplande vloeroppervlakte (volgens de definitie van het GBP) van 5000 m2 of minder: geen BMA-advies vereist
- Totale geplande vloeroppervlakte (volgens de definitie van het GBP) van meer dan 5000 m2: BMA-advies is vereist indien aangeduid met JA
| Nieuw bouwwerk | JA |
| Verbouwing | JA |
| Uitbreiding | JA, als de uitbreiding meer dan 5000 m² bedraagt |
| Sloop (gedeeltelijk) met heropbouw (gedeeltelijk) | JA, als het nieuwe bouwwerkgedeelte meer dan 5000 m² bedraagt |
De criteria zijn cumulatief, wat betekent dat de gedeelten van het nieuwe bouwwerk, van de verbouwing, van de uitbreiding en van de heropbouw na sloop bij elkaar moeten worden opgeteld. Als de totale som groter is dan 5000 m², is BMA-advies vereist.
3. In het geval van wijziging van een lopende vergunningsaanvraag of van een afgeleverde vergunning
| Artikelen 191, 177/1,126/1 (wijziging van de vergunningsaanvraag) en 175/12 (wijziging van de vergunningsaanvraag na effectenstudie) | JA, op verzoek van Urban als de oorspronkelijke vergunningsaanvraag onderworpen was aan het advies van BMA en als de wijzigingen substantieel zijn |
| Artikel 102/1 (wijziging) | JA, op verzoek van Urban als de oorspronkelijke vergunningsaanvraag onderworpen was aan het advies van BMA en als de wijzigingen substantieel zijn. JA, omdat na wijzigingen aan de vergunningsaanvraag de totale vloeroppervlakte meer dan 5000 m² bedraagt en daardoor voortaan valt onder geval 2 (zie hierboven). |
4. Vergunningsaanvragen vrijgesteld van BMA-advies
| Vergunning van beperkte duur | NEE |
| Vergunningsaanvraag vrijgesteld van tussenkomst van een architect | NEE |
| Sloop zonder heropbouw | NEE |
PROJECTLINES
Naast het BMA-advies en de projectvergadering die zich situeren in het kader van een vergunningsaanvraag, is sinds 2021 ook het nieuwe instrument van projectlines in ontwikkeling.
Projectlines worden opgesteld in het kader van een vastgoedoperatie en voorafgaand aan de verkoop van een gebouw of een site. Ze verduidelijken in hoofdlijnen de programmatische, milieugerelateerde, klimatologische en ruimtelijke ambities die de overheid stelt voor de ontwikkeling van een gebouw of een site. De doelstelling is niet alleen zo vroeg mogelijk ruimtelijke kwaliteit te bevorderen maar ook op transparante wijze hetzelfde informatieniveau te bieden aan alle geïnteresseerde kopers en speculatie te voorkomen.
Projectlines worden opgesteld en goedgekeurd door middel van overleg tussen dezelfde gewestelijke en gemeentelijke instanties die deelnemen aan de projectvergadering. Ontwerpend onderzoek speelt een centrale rol bij het opstellen van projectlines.
LABEL
Met het BMA Label helpen we ongevraagde voorstellen vooruit vanuit burgerinitiatieven of vanuit de onderzoeks- en ontwerppraktijk, die nog in de prille beginfase zitten. BMA gaat sinds 2022 jaarlijks op zoek naar drie frisse ideeën die een positieve maatschappelijke impact beogen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Veel vernieuwing begint namelijk vanuit een gefundeerde intuïtie, maar vaak zonder concrete opdrachtgever, budgetten, timing, beleidscontacten… . Het BMA Label wil deze niet alleen naar boven brengen, maar ondersteunt ze ook met een klein budget, begeleiding in ons netwerk en publieke zichtbaarheid. Het is op die manier een aanmoedigende stimulans voor ideeën op het prille moment van hun eerste enthousiaste inzicht, maar die wie weet later een heus verschil gaan maken in het stedelijk beleid.
